TP.Mỹ Tho: Lịch Sử Chùa Dược Sư

Chùa Dược Sư tọa lạc tại số 5, đường Tết Mậu Thân, phường 4, thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang; hiện nay do Thượng tọa Thích Minh Bảo đương nhiệm trụ trì.

Năm 1967, Phật tử Diệu Nhàn là người sinh sống tại Mỹ Tho đã phát tâm mua một lô đất với chiều ngang 6m, dài 20m, ở phường 4, thành phố Mỹ Tho cúng dường cho Hòa thượng Thích Bửu Nghĩa để xây dựng nên ngôi Tam Bảo làm nơi nương tựa tu tập cho đồng bào địa phương.

Đến đầu năm 1968, sau khi trận chiến Tết Mậu Thân vừa chấm dứt, ngày 19 tháng 2 năm Mậu Thân (1968) Hòa thượng Thích Bửu Nghĩa bắt đầu khởi công xây dựng ngôi Chùa và đặt tên là “Dược Sư Tinh Xá”.

Thế nhưng lúc này do ảnh hưởng của chiến tranh, nền kinh tế còn nhiều khó khăn, phần vì Hòa thượng Thích Bửu Nghĩa là người từ Miền Trung mới vào nên không có đủ kinh phí để xây dựng. Cho nên ngôi Dược Sư Tinh Xá thuở ban đầu được dựng lên thô sơ theo kiểu nhà cấp 4, hai căn, cột đúc bằng bê tông, lợp tôn, vách lá. Mãi đến năm 1985, Hòa thượng mới cho trùng tu Chùa lại lần thứ nhất, từ cột bê tông cũ xây tường xung quanh, đổ lên một tấm để làm Chánh điện thờ Phật trang nghiêm. Mặt trước của Chùa bấy giờ được tôn thờ tượng Bổ tát Phổ Hiền lộ thiên; tượng cao 2.4m, thế đứng cằm hoa sen, cài tóc phủ vai. Đây cũng được xem là điểm đặc biệt của Chùa được đem về từ trại giam Mãnh Hổ năm 1986 (nhưng không biết trước đó tượng có xuất xứ từ đâu).

Nói về Hòa thượng khai sơn - Thích Bửu Nghĩa. Ngài xuất thân trong một gia đình Nho giáo tại Đà Nẵng, thế danh là Thái Văn Hưng. Thân phụ của Ngài làm thầy thuốc Bắc gia truyền. Ngài được cha truyền nghề từ thuở nhỏ nên rất thạo. Năm 40 tuổi (1960) Ngài cầu thế phát xuất gia tại Đà Nẳng, được Hòa thượng Bổn sư thượng Trí hạ Minh ban pháp danh là Thị Trực tự Hạnh Thông hiệu Bửu Nghĩa.

Năm 1968, nhân một chuyến hành đạo về vùng đất Mỹ Tho (tỉnh Định Tường). Ngài nhận thấy nơi đây sông nước hữu tình, dân chúng hiền hòa thuần lương nên đã quyết định dừng chân du hóa. Đầu tiên Ngài đến ngụ tại chùa Phật Ân, mở một phòng châm cứu hốt thuốc chữa bệnh cho đồng bào nghèo. Sau đó hữu duyên Ngài được Phật tử Diệu Nhàn phát tâm cúng đất để xây chùa. Ngài đã kiến tạo ngôi Tam bảo đồng hành với nghề thuốc Đông y nên ngôi chùa được mang tên là “Dược Sư Tinh Xá”. Tại đây, Hòa thượng chẩn mạch bốc thuốc từ thiện để giúp đỡ mọi người.

Nữa đời còn lại Ngài đã cống hiến trọn vẹn cho đạo pháp, từ việc tu hành nghiêm mật đến dầy công kiến tạo và trùng tu ngôi Tam bảo, hoằng hóa độ sanh. Đến năm 2004, vì tuổi cao sức yếu, Hòa thượng Thích Bửu Nghĩa đã xã bỏ báo thân vào ngày 29 tháng 8, để lại vô vàn thương tiếc cho hàng môn đồ tứ chúng.

Năm 2006, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Tiền Giang bổ nhiệm Thượng tọa Thích Minh Bảo làm trụ trì để tiếp tục hoằng dương Phật pháp tại ngôi Tam bảo này. Cũng từ đó nơi đây được đổi tên là “Chùa Dược Sư” cho đến ngày nay.

Thượng tọa Thích Minh Bảo thế danh Nguyễn Văn Hây, sinh năm 1976. Thầy xuất gia năm 1990 tại chùa Bửu Thắng (Gò Công Đông). Tháng 7 năm 1990, Thầy được Hòa thượng Bổn sư (HT.Thích Huệ Thông, trụ trì chùa Bửu Thắng) gởi đi học tại chùa Dược Sư và được Hòa thượng trụ trì chùa Dược Sư nhận thầy làm đệ tử cầu pháp, ban pháp húy là Đồng Nghiêm, pháp hiệu là Thông Trí, thuộc dòng Thiền Lâm Tế Chúc Thánh đời thứ 43.

Năm 1995 Thầy thọ đại giới tại tổ đình Bửu Lâm (thành phố Mỹ Tho). Năm 2006, được Ban Trị sự Phật giáo tỉnh bổ nhiệm làm trụ trì chùa Dược Sư theo tinh thần công văn số 005/QĐ-BTS, ký ngày 2 tháng 3.

Năm 2011, nhận thấy chùa Dược Sư đã xuống cấp nên Thầy quyết định khởi công đại trùng tu; công trình được thực hiện 3 năm thì hoàn thành.

Năm 2013, Thầy đã hoàn thành chương trình Phật học và nhận bằng Cử nhân Phật học hệ chánh quy tại Học viện Phật giáo thành phố Hồ Chí Minh. Năm 2024, Thầy được Giáo hội tấn phong lên hàng Giáo phẩm Thượng tọa.

Hiện nay chùa Dược Sư có trên 10 pho tượng cũ được làm bằng chất liệu đồng thao và gỗ, và một số được làm bằng xi măng cốt thép. Bộ bàn tam cấp nơi chánh điện được làm bằng gỗ căm xe, có niên đại trên 40 năm, hoa văn chạm khắc cực kỳ tinh xảo.

Sau chánh điện là bàn thờ Tổ, thờ các vị Hoà thượng tiền bối hữu công và chân dung của Hòa thượng khai sơn chùa Dược Sư; hai bên thờ vong cốt cho tín đồ nam nữ Phật tử.

Nói về Kiến trúc cảnh quan hiện trạng của chùa Dược Sư: Ngày 19 tháng 6 năm Tân Mão (2011) khởi công đại trùng tu ngôi chùa Dược Sư theo bản vẽ có tầm vốc quy mô, kiến trúc hiện đại; Phía trước chùa xây theo kiểu hình tháp gồm: 4 tầng lầu, 1 trệt, 2 lửng, sân thượng và tầng hầm.

Chánh điện được tôn trí tại lầu 4. Trước khi bước vào Chánh điện là bức họa máy hình ảnh của đức vua Phật hoàng Trần Nhân Tông, vị hoàng đế anh minh, vị lãnh tựu thiên tài, vị anh hùng dân tộc lỗi lạc, dồng thời cũng là nhà tu hành giác ngộ; sáng lập nền Phật giáo Trúc Lâm và dòng thiền Trúc Lâm Yên Tử.

Ngay giữa điện là tôn tượng Phật Dược Sư an tọa trong tư thế kim cương trên bảo tòa sư tử bát giác. Ngài khoát trên mình 3 tấm y giải thoát, tay phải trong thế thí nguyện ấn trì giữ thân dược, tay trái giữ bình hồ lô chứa đựng thần dược đem diệu cam lồ diệt trừ mọi đau khổ cho hết thảy chúng sanh. Hai bên Phật Dược Sư có 2 bức phù điêu bằng gỗ treo 2 bên tường là Nhật Quang Bồ tát và Nguyệt Quang Bồ tát. Hai bên tường Chánh điện có 12 bức phù điêu đấp bằng xi măng cao 3m, là 12 đại tướng Dược Xoa, hóa thân của 12 vị Phật và Bồ tát để độ cho 12 con giáp được chạm khắc hoa văn rất tinh xảo, phía trước có hoành phi và 2 câu đối:

“Pháp chân thật nghĩa như thị văn, như thị tư, như thị tu trì.

Phật chánh biến tri vô lượng huệ, vô lượng quang, vô lượng công đức”.

Nhà Tổ được tôn trí tại lầu lửng dưới Chánh điện, nơi đây thờ di ảnh và bảo tháp linh cốt của Hòa thượng khai sơn, hai bên là Ban thờ chư vong linh nam - nữ, phía trước có tượng Địa Tạng ngồi trên con Đề thính cao 1.5m, bên trong là tượng Tổ sư Đạt Ma bằng đồng cao 1m.

Dưới nhà Tổ là nhà Tăng, một dãy có 5 phòng. Dưới nhà Tăng là nhà Giảng, có sức chứa khoảng 100 người, hằng đêm Phật tử về chùa tụng kinh tại Giảng đường khoảng 30 người. Dưới nhà giảng là tầng lửng, phòng của trụ trì và phòng khách. Dưới tầng lửng là tầng trệt, dùng làm nhà bếp và trai đường, tầng hầm để xe.

Trên sân thượng, phía trước có cổ lầu mái cong, bên trong cổ lầu tôn trí đại hồng chung bằng đồng nặng 300 kg, phía sau có một phòng dành cho chư Tăng nhập thất tu hành, phía trên phòng nhập thất cũng có cổ lầu mái cong có rồng chầu, bên trong được tôn trí tượng Quán Âm tự tại cao 2m. Mỗi tầng đều được bày trí theo từng sắc thái riêng biệt thông thoáng và sáng đẹp, tạo thành một không gian tôn nghiêm.

Chùa nằm sát mặt lộ nên không có cổng tam quan, mặt trước chùa xây theo kiểu hình tháp, mái cong có rồng chầu. Mặt lộ nhìn vào, có tượng Bồ Tát Phổ Hiền lộ thiên, hai bên có 2 vị thần Kim Cang cao 2m nhìn ra lộ, hai bên có 2 câu đối:

“Học tư tu định tuệ tinh chuyên nhất niệm thành thân,

Hảo giải thoát xuất ly khắc niệm tam tâm lập đức”.

Nói về quá trình hình thành, tuy không có bề dày lịch sử như những ngôi cổ tự khác nhưng công đức tu hành và những công tác thiện nguyện của người đi trước đã để lại tiếng vang cho ngôi chùa Dược Sư. Để tiếp nối những hoài bão còn dang dỡ của Hòa thượng khai sơn, ngày này Thượng tọa Thích Minh Bảo đã nỗ lực gìn giữ và phát triển; tiếp tăng độ chúng, mở khòa tu định kỳ để chia sẻ Phật pháp đến đạo tràng Phật tử. Đồng thời kết hợp với chính quyền địa phương thực hiện các công tác từ thiện, an sinh xã hội, góp phần làm lợi lạc nhân sinh.

Trải qua hơn nữa thế kỷ, biết bao cuộc bể dâu, chùa Dược Sư được nhiều lần trùng tu, tôn tạo, ngày nay càng thêm uy nghiêm vững chãi, là nơi để mọi người yêu mến Phật pháp tìm về với sự an yên.

Một số ảnh tư liệu:

Ban Biên Tập Lịch Sử Tự Viện Tỉnh Tiền Giang